Destrukcyjne przekonania

Przekonania o sobie, świecie i naszego w nim miejsca, a więc poczucia adekwatności lub nieprzystawania, przynależności lub oddzielenia, osobistej wartości lub jej braku, kształtują się w dużym stopniu w dzieciństwie i w młodości na podstawie relacji z rodzicami i innymi dorosłymi. Powstają nie tylko w oparciu o to, co i jak mówią o nas i do nas, ale także na ile to, co deklarują, czego uczą i jakim ideom hołdują, jest spójne z ich postępowaniem, traktowaniem samych siebie i nas jako dzieci oraz innych ludzi.

Większość cudzych opinii z naszych wczesnych etapów życia, ‘wchłaniamy’ i przyjmujemy za swoje, a potem idziemy w dorosłość, żyjąc według nich, nawet jeżeli nam nie służą, boleśnie nas ograniczają, a przede wszystkim są nieprawdziwe. Proces dojrzewania i dalszego wewnętrznego rozwoju polega na rozpoznawaniu w sobie tych sztywnych, ograniczających i niesprawiedliwych opinii, poglądów, ocen i projekcji. To czas uwalniania się od cudzych osądów oraz tworzenia nowych, elastycznych, zgodnych z nami i podlegających zmianom obrazów siebie. To bardzo ważne, gdyż opinie, które przylgnęły do nas w dzieciństwie są ciasne, sztywne i niezmienne, jak pancerz, kokon czy skorupa.

Rozwój więc, to nieustanna transformacja, ale kluczowe jest wyzwolenie się z przypisanych nam epitetów, szufladek i łatek oraz takich wyuczonych mechanizmów obronnych, które trzymają nas w trybie przetrwania i nie pozwalają na dotarcie do osobistej prawdy o sobie. Poczucie i rozwijanie własnych skrzydeł ma prowadzić do niezależności emocjonalnej i mentalnej, finansowej i zawodowej, a także relacyjnej: w związkach osobistych, rodzinnych, profesjonalnych oraz w innych, różnorodnych interakcjach społecznych.

Często mamy problem w namierzeniu tych krzywdzących i blokujących przekonań, bo tak do nas przylgnęły, tak nas definiują, że trudno nawet wyobrazić sobie, jak żyć bez nich i bez zamętu czy cierpienia, który powodują:

⇨ Jestem nieważna, niewidziana, niesłyszana. Nie liczę się – kształtuje się, gdy potrzeba docenienia oraz zaspokojenia dziecięcych pragnień nie jest spełniona, gdy relacja opiekuna z dzieckiem jest zrywana, nieprzewidywalna lub panuje emocjonalny dystans i chłód;

⇨ Muszę to zrobić prefekcyjnie. Nie mogę popełniać błędu – jest wyrazem lęku przed porażką i odrzuceniem, przed doświadczeniem wstydu i poczucia bycia nie dość dobrą, niewystarczającą;

⇨ Musi być trudno. Muszę się zmagać. Nie wolno się bawić, cieszyć, śmiać – gdy dziecko było karane lub strofowane za spontaniczność, gdy w rodzinie najważniejszą wartością była (długa lub/i ciężka) praca oraz wielość obowiązków, a ważnym i docenionym można się było czuć, gdy się nie miało czasu, było stale zajętym, zdyscyplinowanym i ‘chodzącym jak w zegarku’;

⇨ Nie zasługuję na miłość – gdy dziecko musi dostosować się do dorosłych, ich oczekiwań i potrzeb lub – to druga strona medalu - gdy buntuje się przeciwko nim; gdy jego podstawowe potrzeby troski, bezpieczeństwa, granic i miłości nie zostały zaspokojane;

Inne przykładowe przekonania, których przepracowanie pozwala uwolnić się z niemocy, zniechęcenia i poczucia braku w swoim życiu:

⇨ Muszę być uległa, potulna, grzeczna, miła;

⇨ Na wszystko trzeba sobie zasłużyć;

⇨ Lepiej się nie sprzeciwiać; Lepiej milczeć i nie wychylać się;

⇨ Nie mogę nikomu zaufać; Lepiej nie mówić innym, jak się czuję;

⇨ Muszę się kontrolować; Muszę innych kontrolować;

⇨ Lepiej nie przyciągać uwagi; Potrzebuję ciągle czyjejś uwagi i zainteresowania, podziwu ze strony innych;

⇨ Do niczego się nie nadaję; Nic mi się nie udaje;

⇨ Muszę pomagać innym, żeby być kochaną; Muszę opiekować się innymi, żeby poczuć się wartościową i ważną;

⇨ Jestem od ciebie zależna; Jesteś całym moim światem; Jestem zdana na ciebie;

⇨ Nie mogę się sprzeciwić; Nie mogę odmówić;

⇨ Muszę wszystko trzymać w garści; Wszystko jest na moich barkach;

⇨ Nie mogę nikogo rozczarować;

⇨ Sama tego nie zrobię; Muszę wszystko zrobić sama;

⇨ To mi się nie uda; Nie dam rady;

⇨ Nie mam do tego prawa; Nie wolno mi; Nie mogę sobie na to pozwolić; Nie zasługuję;

⇨ Jestem brzydka;

⇨ Jestem nikim;

⇨ Nie mogę być sobą;

⇨ Nikt mnie nie kocha;

Możesz skutecznie zmienić te przekonania tak, by były prawdziwe, spójne z tobą i wspierające.