Niszczący Lęk

Lęk – w przeciwieństwie do strachu, którego przyczyną jest zagrożenie zewnętrzne – pochodzi z naszego wnętrza. Jest echem minionych doświadczeń, skutkiem utrwalonych mechanizmów, które kiedyś pozwoliły nam zaspokoić potrzeby i przeżyć, a teraz są źródłem dyskomfortu i cierpienia.

Jedną z przyczyn lęków są trudne doświadczenia z przeszłości, których nie pamiętamy lub nie chcemy pamiętać. Emocje z nimi związane zostały wyparte ze świadomości, a ten mechanizm uchronił nas przed odczuciem tego, czego wtedy udwignąć psychicznie nie byliśmy w stanie. Jednak energia tych emocji, nie znika i szuka sposobu ujawnienia się i wyrażenia. Staje się więc często źródłem napięcia wewnętrznego, wybuchowych reakcji oraz lęku lub ataków paniki. Dodatkowo, wysiłek psychiczny związany z koniecznością utrzymania w podświadomości tych niechcianych wspomnień, uczuć i doznań jest ogromny i ma negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu, przyczyniając się do przewlekłego zmęczenia, zwiększając podatność na stres, usztywniając ciało i drastycznie zawężając zakres przyżywanych emocji i uczuć.

Jedną z twarzy lęku, jest lęk przed bliskością. Napędzany doświadczeniem porzucenia lub odrzucenia, przez ważną osobę na wczesnym etapie życia staje się w dużym stopniu powtarzalnym wzorcem dla późniejszych więzi i relacji. Odrzucenie, najczęściej związane jest z nieobecnością matki lub jej niedostępnością emocjonalną dla dziecka. W dorosłym życiu przejawia się ona obawą przed zaangażowaniem się i związaniem z drugą osobą, przed tworzeniem trwałych przyjaźni i relacji miłosnych. Utrudnia lub uniemożliwia emocjonalną szczerość, dzielenie się swoimi przeżyciami oraz przyjmowanie z akceptacją i bez osądzania otwartości innych osób. W stworzonych związkach wyraża się unikaniem rozmów na trudne lub konfliktowe tematy, uległością i wycofaniem lub przeciwnie, prowokowaniem konfliktów, obrażaniem się, manifestowaniem wygórowanych oczekiwań i zrywaniem kontaktu – odrzucaniem innych z obawy przed byciem odrzuconą.

Lęk przed bliskością z innymi jest uzewnętrznieniem się lęku przed bliskością ze sobą: przed rozumieniem, szanowaniem, akceptowaniem i kochaniem samej siebie. Nieznajomość swoich potrzeb, pragnień, talentów i możliwości, ukrywanie własnych słabości czy braków pod pozorami perfekcji często maskuje wewnętrzną niepewność, pustę oraz wzmaga lęk przed ‘dekonspiracją’.

Lęk przed byciem blisko można rozpoznać po zachowaniach typu:

⇨ zakładanie masek i odgrywanie ról, udawanie kogoś, kim się nie jest;

⇨ przyjmowanie cudzych dążeń za swoje;

⇨ życie w/g nieswoich wartości, celów czy marzeń;

⇨ silne rywalizowanie z innymi;

⇨ bycie ciągle zajętą lub zapracowaną, by nie mieć czasu na bycie ze sobą lub zaangażowanie w życie osobiste;

⇨ udawanie silnej oraz tłumienie i nieokazywanie własnej wrażliwości;

⇨ niepokazywanie przeżywanych emocji, a tym bardziej odsłaniania swoich błędów czy słabości;

⇨ niepokazywanie przeżywanych emocji, a tym bardziej odsłaniania swoich błędów czy słabości;

⇨ wyszukiwanie skaz i niedoskonałości w innych, projektowanie na nich własnych wad i niedoskonałości;

Samodzielne poradzenie sobie z lękiem jest trudne, bo zranienia doznane w minionych toksycznych relacjach mogą zostać uleczone dzięki tworzeniu innych, zdrowych i wspierających więzi. Potrzebna jest osoba, w której obecności można budować własne i stabilne poczucie bezpieczeństwa oraz wyrażać siebie bez obawy o ocenę czy odrzucenie, a tym samym uczyć się zaufania do przeżywanych emocji, własnej intuicji czy sposobu postrzegania siebie i świata.